در اعصار گذشته، با پیدایش عصر فلز علی الخصوص فلزات گرانبها، نیاز به پالایش این فلزات و ذخیره آنها بعنوان منبعی برای داد و ستد بین قبایل و تمدن ها مورد توجه قرار گرفت.
در این راستا و برای تامین امنیت و حفظ این منابع از اتاق هایی استفاده می شد که با قرار دادن یک یا چند نگهبان از این دارایی ها حفاظت می کردند که این اتاق ها خزانه نام گرفت.خزانه ها هر روز بزرگتر و حجم دارایی های قابل نگهداری در خزانه ها روز به روز در حال افزایش بود، لذا می بایست از تعداد نگهبان های بیشتری استفاده می شد که این امر برای سرمایه داران و افراد با نفوذ در حکومت ها قابل تامین بود و برای عموم جامعه امکان پذیر نبود. عموم افراد در این جوامع، برای تامین امنیت اموال، دارایی ها و نیز تامین امنیت خانواده در برابر سارقین مجبور به نگهبانی شخصی از خانواده و دارایی های خود می شدند که این امر علاوه بر مخاطرات جانی در زمان هایی غیر ممکن بود. زمان هایی برای خروج افراد از منزل برای دامداری، کشاورزی و نیز در زمان هایی که اقدام به سفر می نمودند. در این زمان بود که ابداع سیستم های امنیتی و قفل و کلید و راه بند های مختلف برای زندگی افراد جامعه و تامین امنیت اموال و دارایی ها و تامین امنیت خانواده آنها، بیش از پیش احساس می شد.
در همین راستا اولین و قدیمی ترین سندی که در رابطه با کلید بدست آمده متعلق به 4000 سال قبل بوده و متعلق به مصر باستان می باشد.
این کلید که یک کلید چوبی بوده که تصویر آن بر روی یک کوزه قدیمی در خرابه های یک قصر قدیمی در مصر باستان یافت شده است، که در حال حاضر قدیمی ترین کلید یافت شده در جهان می باشد. مردم یونان باستان نیز از کلید استفاده می کردند که در تصاویر بدست آمده مشخص نموده که این کلید ها از تسمه و طناب ساخته شده اند اما از آنجا که صنعتگران روم باستان در زمینه استفاده از آهن تبحر خاصی داشتند، کلید های خود را به جای چوب از آهن می ساختند. در ایران باستان نیز برای تامین امنیت شهرها، دروازه هایی می ساختند که از ورود بیگانگان به شهر در ساعات انتهایی شب ممانعت به عمل می آورد و و وظیفه قفل نمودن این درب ها بر عهده دربانان بود.
در دوران پادشاهی ایران و در دوران پادشاهان قاجار، پایتخت های ایران نیز دارای کلید بوده که دروازه شهر توسط دربان ها قفل می شدند و کلید را تحویل داروغه شهر می دادند. از بهترین موزه هایی که در این زمینه می توان نام برد که در خود نمونه های گرانبها و بی بدیلی از قفل و کلید هایی با تاریخچه های مختلفی از ایران باستان را در خود جای داده است، می توان به موزه کندلوس واقع در جاده چالوس، شهر مرزن آباد اشاره نمود که متعلق به دکتر جهانگیری می باشد. نویسنده مقاله با مشاهده این موزه به تنوعی خاص و غیر قابل باوری از کلید های ساخته شده در ایران باستان را مشاهده نموده که پیشنهاد می نماید حتما به این موزه سری بزنید.
کلید هایی که با اشکال و روش های خاصی و بعضی از مواقع یک نمونه از آن ها توسط صنعتگران و قفل سازان ایران باستان طراحی و تولید می گردند به نوع خود یونیک و منحصر بفرد به شمار می آیند. شاید باور آن سخت باشد اما نمونه هایی از قفل های کارتی ای در این موزه وجود دارد که متعلق به دویست سال قبل می باشد. شاید بپرسید قفل کارتی، چگونه در آن زمان می توانسته طراحی و تولید شود؟ اما قفل کارتی، در گذشته تفاوت بسیاری با قفل های کارتی امروزی داشته است. بطوری که قفل های کارتی در گذشته از صفحاتی به هم پیوسته تشکیل می شدند که کلید آنها با داشتن شیارهایی به شکل های نامنظم درون خود، به طوری که با صفحات به هم پیوسته بر روی قفل همخوانی داشته و مکمل یکدیگر می بودند، به طوری که هنگامی که کلید که به شکل یک صفحه بود و به صورت کشویی از لابلای صفحات می گذشت در انتهایی ترین قسمت قفل، زبانه ای وجود داشت که با کشیدن آن زبانه به عقب باعث باز شدن قفل می شدند. حالا می توانیم درک کنیم که اهمیت کلید از قدیم الایام در جوامع مختلف تا چه اندازه بوده و این صنعت امروزه تا چه اندازه رشد و تعالی داشته است.

نمونه ای از قفل کارتی قدیمی 

اما در ادامه پیدایش کلید، به کلید هایی باید اشاره کنیم که با دارا بودن دندانه هایی بر روی لبه بیرونی خود، با حرکت دادن کشویی های مخصوص خود در داخل قفل، باعث باز شدن قفل می گردند. 

با جهش های فناوری و رشد تکنولوژی در دهه گذشته کلید هایی پا به دنیای جدید گذاشتند که به کلید های کامپیوتری معروف گردیدند.
کلیدهایی که با دارا بودن حفره هایی در قسمت بالایی خود، بدون داشتن پشت و رو و با قابلیت دو طرفه بودن، دیگر نیازی به اینکه کلید از کدام طرف وارد قفل یا سیلندر گردند نبود. این کلید ها با ورود به بازار دنیا از محبوبیت زیادی برخوردار گردیدند. مجبوبیتی که با گذشت بیش از یک دهه از ورود آنها به دنیای کلید، باز هم در بین طرفداران این نوع کلید ها وجود دارد.
البته می بایست بر عیب این نوع از کلید ها نیز اشاره کنیم آن هم اینکه کلید های کامپیوتری از طریق ساچمه زنی و ابزار باز کردن قفل، این نوع کلید ها تقریبا به آسانی باز می شوند و امروزه از امنیت کمتری برخوردارند. از دیگر معایب این نوع کلید ها می توان به فراوانی آنها اشاره نمود که بدلیل داشتن فراوانی بسیار زیاد و شیار های کلید یکسان (خان کشی کلید) تقریبا با وارد نمودن تعدادی کلید مشابه درون این نوع قفل ها،خواهیم دید که به راحتی باز می شوند.

کلید کامپیوتری

با گذشت زمان و ابداع کلیدهای جدید، کلیدهایی به بازار دنیا روانه شد که با داشتن دو ردیف ساچمه و شیار هایی در کنار هم، که به کلیدهای دوشیار معروف گردیدند، بین مصرف کنندگان قفل و کلید از اقبال بسیاری برخوردار گردند. مزیت این نوع کلید ها این بود که بدلیل داشتن ده ساچمه و قرار گرفتن آنها در کنار یکدیگر و بصورت موازی، امکان تکثیر و کپی انها و احتمال ساچمه زنی آنها به شدت کاهش پیدا کرد.
البته با گذشت زمان، خطاهایی در این نوع کلیدها وجود داشت که برای مصرف کنندگان مشکل ساز می شد. مهمترین مشکل این نوع کلید ها این بود که بدلیل داشتن دو شیار بر روی کلید و وجود فاصله بین دو لبه کلید، با برخورد کلید با سطح محکم و یا برخورد با زمین، شیار بین دو لبه کلید اصطلاحا کج شده و مانع از ورود کلید به داخل قفل می گردند و با تلاش برای برگرداندن لبه کج شده کلید به حالت اولیه خود، احتما شکستن کلید بسیار بالاست.

اما در ادامه روند پیشرفت کلیدها و ابداع کلیدهای جدیدتر و معرفی آنها به بازار دنیا، کلیدی پا به عرصه بازار جهانی گذاشت که به کلید پله ای یا کلید دوپله معروف گردید.از مزیت های این کلید نسبت به کلیدهای کامپیوتری و کلیدهای دوشیار، این است که بدلیل داشتن ده ساچمه از امنیت بالایی برخوردار است. اما این ده ساچمه بودن مانند کلیدهای کامپیوتری و دوشیار بر روی کلید ساخته و تراش داده نمی شوند. زیرا در کلید های کامپیوتری و کلید های دوشیار، دندانه های کلید در یک راستا و در کنار یکدیگر تعبیه گردیده اند، اما در کلید های دوپله، دندانه ها بصورت موازی اما با اختلاف سطح بر روی کلید دندانه زنی شده اند که این امر باعث عدم موفقیت در ساچمه زنی و باز شدن قفل می شود.
از دیگر مزیت های این نوع کلید های دوپله این است که بدلیل عدم فراوانی آنها و تفاوت هایی جزئی در خان کشی کلید (شیار های موجود بر روی کلید)، مانع از ورود کلید های مشابه به درون قفل می شود.

دیگر مزیت این کلید های دوپله این است که، بدلیل نداشتن شیار بین دندانه های موجود بر روی کلید، در صورت برخورد لبه های کلید با زمین و یا سطح محکم، دیگر لبه های کلید خم شدگی و یا به اصطلاح کج شدگی پیدا نخواهند داشت که این امر رضایت مصرف کننده ها را در پی خواهد داشت.
گروه صنعتی اِلِمان، در حال حاضر با تولید این نوع کلید های دوپله، توانسته علاوه بر تامین امنیت شما مصرف کنندگان گرامی، توانسته سهمی در ارتقای امنیت قفل های تولیدی در ایران داشته باشد و همواره تولیدات خود را در بالاترین سطح کیفیتی و از نظر زیبایی، در بالاترین سطح تولید نماید.

امیدواریم در آینده نزدیک محصولات منحصر بفرد و دانش بنیان گروه صنعتی اِلِمان روانه بازار نماید.

المان در مسیر پیشرفت