به فرآیند پوشش دهی بر روی سطح یک قطعه، آبکاری گفته می شود.
هدف ما در اینجا، آموزش آبکاری به شما عزیزان نیست، صرفا جهت شناخت مراحل و چگونگی آبکاری دستگیره، اطلاعاتی را با شما به اشتراک خواهیم گذاشت.
همانطور که در مقاله قبلی، تولد یک دستگیره_پرداختکاری به استحضار رساندیم، برای آبکاری دستگیره، ابتدا به سطح مناسبی جهت نشاندن مواد آبکاری بر روی دستگیره، و بدست آوردن محصولی با کیفیت، احتیاج داریم. پس از پرداختکاری دستگیره، اولین قدم برای آبکاری، شستشوی دستگیره است. در این مرحله با استفاده از محلول های خاص قلیایی، یا اسیدی و یا آب، به شستشوی قطعه می پردازیم.
اهمیت این مرحله به اینجاست که چنانچه سطح دستگیره، از هرگونه چربی یا ناخالصی پاک نشود، مانع از نشستن لایه فلز در هنگام آبکاری بر روی دستگیره می شود، و ناخالصی ها بر روی سطح دستگیره، عمدتاً بصورت تاول های ریز و درشت نمایان می شود. در نتیجه، دستگیره بصورت ضایعات در خواهد آمد، و مجبور به آب برداری مجدد و یا برگرداندن قطعه به کوره، جهت ذوب و تکرار مراحل قبلی تولید، خواهید شد.
برای شستشوی دستگیره، به دو صورت فیزیکی(فِرچه و محلول شستشو) و یا الکتریکی(التراسونیک) استفاده می شود، که به نوع محصول بستگی دارد. در ادامه فرآیند آبکاری دستگیره، چیدن قطعات بر روی شابلون، چنگک، و یا سیم بندی لازم است. در اینجا بهتر است از شابلون ها و یا چنگک ها و یا سیم های مسی استفاده نمود، چون بهترین رسانای الکتریکی هستند. مواد آبکاری برای دستگیره ها با ماتریال های آهن، آلومینیوم و زاماک، متفاوت هستند.
بعنوان مثال، برای جلوگیری از خوردگی آهن و نیز حفظ زیبایی دستگیره، بیشتر از آبکاری کروم استفاده می شود.
با ورود آبکاری فورتیک(Electroplating) به صنعت دستگیره، از پوشش زیتونی و طلایی نیز بر روی دستگیره ها با پلاک آهنی، استفاده می شود.
آبکاری زاماک:
مراحل آبکاری زاماک(روی):
بعد از شستشوی و چربی گیری دستگیره، به خنثی سازی قطعه می پردازیم.
در این قسمت، با غوطه ور کردن دستگیره درون وان اسیدی، که از اسیدهای خشک نظیر ترکیبات اسید فلورئیدریکی که اثر اکتیو کنندگی هم دارند، استفاده می کینم که باعث خنثی شدن محلول های قلیایی به جا مانده از مراحل قبل می شود.
در ادامه مراحل آبکاری دستگیره، از مس استفاده می کنیم. در این مرحله، با غوطه ور کردن دستگیره داخل وان، لایه ای از مس را بر روی قطعه می نشانیم. توجه داشته باشید، هنگامی که سطح دستگیره از حفره ها و فرورفتگی های ریز ساخته شده باشد، با نشاندن لایه ضخیم تری از مس، باعث افزایش کیفیت آبکاری دستگیره خواهید شد. پس از نشاندن لایه ای از مس بر روی دستگیره، قطعه را وارد محلول نیکل می نماییم. نیکل باعث افزایش مقاومت قطعه در برابر چکش خواری، صاف و صیقلی شدن قطعه، و مقاومت در برابر خوردگی، می گردد. هرچه محلول نیکل شما تمیزتر، و وان آبکاری نیکل شما فاقد ناخالصی باشد، به دستگیره ای، زیباتر و یکدست تر، دست پیدا خواهید کرد. لذا فیلتر کردن مدام وان نیکل، از اهمیت بالایی برخوردار است.
در ادامه فرآیند آبکاری دستگیره، قطعه مورد نظر را وارد وان آبکاری کروم می نماییم.
آبکاری کروم، بدلیل نشاندن لایه ای از فلز کروم بر روی دستگیره، باعث افزایش مقاومت محصول در برابر خوردگی، زنگ زدگی و نیز تمیز نمودن هرچه بهتر سطح قطعه، از کاربرد بسیار زیادی در صنعت دستگیره، و دیگر صنایع، برخوردار است.
چنانچه دستگیره مورد نظر را بخواهیم به رنگ زیتونی در بیاوریم، پس از آبکاری نیکل، قطعه را کروم کاری نمیکنیم، و قطعه را وارد وان نیکل دودی می نماییم. پس از نیکل دودی زدن بر روی دستگیره، قطعه مورد نظر را وارد وان لاک فورتیک می نماییم.
در اینجا با نشاندن پیگمنت هایی که داخل لاک فورتیک وجود دارند،و وارد کردن دستگیره به کوره و پخته کردن لاک بر روی محصول، به رنگ زیتونی، دست پیدا خواهید کرد.
امیدواریم اطلاعات مختصر و مفیدی در اختیارتان قرار داده باشیم. در ابتدای مقاله نیز گفتیم که هدف ما از این مقاله، آشنایی شما با مراحل آبکاری می باشد. لذا از ذکر جزئیات بیشتر خودداری نمودیم.